QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 23/2014/GĐT-HC NGÀY 23/09/2014 VỀ VIỆC XÉT XỬ VỤ ÁN HÀNH CHÍNH TRONG LĨNH VỰC QUẢN LÝ ĐẤT ĐAI

TÒA HÀNH CHÍNH TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Ngày 23 tháng 9 năm 2014, tại trụ sở Tòa Hành chính Tòa án nhân dân tối cao mở phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án hành chính liên quan đến lĩnh vực quản lý đất đai, giữa các đương sự:

- Người khởi kiện: Bà Đỗ Thi Tâm; địa chỉ: số 383 đường Nguyễn Thị Định, Khu 1, phường Cát Lái, Quận 2, thành phố Hồ Chí Minh;

- Người bị kiện: ủy ban nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; địa chỉ: Lô B đường số 10, Khu Trung tâm hành chính thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

- Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Ông Lê Ngọc Chấn; trú tại: số 49/13, khu phố Quyết Thắng, phường Bình Thắng, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

2. Bà Lưu Thị Tuệ; trú tại: số 34/5 Đường 16, khu phố Vĩnh Thuận, phường Long Bình, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

3. Bà Trương Thị Mỹ; trú tại: số 46 Đường 16, khu phố Vĩnh Thuận, phường Long Bình, quận Thủ Đức, thành phố Hồ Chí Minh.

4. Ông Nguyễn Lý Hiền; trú tại: số 17/7, khu phố Hiệp Thắng, phường Bình Thắng, thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

NHẬN THẤY

Ngày 16/10/1998, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 937/QĐ-TTg về việc thu hồi 269.167m² đất thuộc xã Bình An, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương và giao cho Công ty Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thành phố HồChí Minh sử dụng toàn bộ diện tích đất này để xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc theo dự án đã được duyệt.

Ngày 18/5/2000, ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương ban hành Thông báo số 1277/UB.SX gửi Công ty Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc và ủy ban nhân dân huyện Dĩ An về việc áp dụng giá đền bù khu vực xây dựng Công viên Lịch sử- Văn hóa dân tộc, có nội dung: “Thong nhất áp dụng giả đền hù, di dời trong khu vực 27ha quy hoạch xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thuộc xã Bình An, huyện Dĩ An theo giả đền bù của thành pho Hồ Chỉ Minh như tỉnh thần Thông bảo 216/TB. UB ngày 08/11/1996 trước đây của tỉnh”.

Tại Biên bản số 50/BBKK ngày 19/3/2003 của Hội đồng đền bù giải phóng mặt bằng Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Vãn hóa dân tộc tại xã Bình An, huyện Dĩ An thể hiện: Diện tích đất đang sử dụng của hộ bà Đỗ Thị Tâm là 3.067m²; diện tích phải giải tỏa là 3.067m² đất và kiểm kê tất cả các công trình, tài sản khác trên đất.

Ngày 10/02/2004, ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương ban hành Công văn số 419/ƯB-SX về việc áp giá bồi thường đối với Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc, với nội dung: Chấp thuận đom giá bồi thường theo Quyết định số 35/QĐ-UB ngày 13/3/2003 của ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chỉ Minh; công văn này thay thế Công văn so 1277/UB-SX ngày 18/5/2000 của ủy ban nhân dân tỉnh Bình Dương.

Ngày 11/4/2004, Hội đồng đền bù Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thành phố Hồ Chí Minh thuộc ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương tiến hành lập Bảng chiết tính toàn bộ diện tích đất và tài sản trên đất đối với hộ gia đình bà Đỗ Thị Tâm; xác định tổng số tiền mà hộ gia đình bà Tâm được đền bù là 1.307.830.800đ.

Ngày 11/4/2005, ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 815/QĐ.UB về giá trị bồi thường đất và tài sản trên đất của hộ gia đình bà Đỗ Thị Tâm, với nội dung: Điều chỉnh giả trị bồi thường cho hộ bà Đỗ Thị Tâm với tổng số tiền bồi thường là 1.307.830.800đ.

Ngày 27/11/2007, ủy ban nhân dân huyện Dĩ An ban hành Quyết định số 3902/QĐ-UBND về việc thu hồi đất của hộ bà Đỗ Thị Tâm, với nội dung như sau: “Thu hồi diện tích 3.067m² tại thửa 831 theo Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất số 401300 do ủy ban nhân dân huyện Thuận An (nay là huyện Dĩ An) cấp ngày 21/9/1996 và tại các thửa 144, 137, tờ bản đồ số 09 (theo tờ bản đồ địa chính khu quy hoạch làng Văn hóa dãn tộc, tỉ lệ 1/1000 do Sở Địa chính tỉnh Bình Dương xác lập ngày 09/9/1998) do hộ ông (bà) Đo Thị Tâm, ngụ 59/10C xã Bình Thắng, huyện Dĩ An, đang quản lý sử dụng để thực hiện bồi thường giải phóng mặt bằng thuộc Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc”.

Bà Đỗ Thị Tâm đã khiếu nại quyết định trên.

Ngày 02/02/2009, Chủ tịch ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương ban hành Quyết định số 172/QĐ-UBND giải quyết khiếu nại với nội dung bác khiếu nại của bà Đỗ Thị Tâm.

Ngày 02/8/2011, bà Đỗ Thị Tâm có đơn khởi kiện vụ án hành chính tại Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; yêu cầu hủy Quyết định số 815/QĐ-UBND ngày 11/4/2005, Bảng chiết tính giá trị bồi thường thiệt hại số 50/BB-ĐB ngày 11/4/2005 và Quyết định số 3902/QĐ-ỮB ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, vì cho rằng: Toàn bộ nhà, xưởng và diện tích 3.067m² đất của gia đình bà không nằm trong quy hoạch Dự án Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thành phố Hồ Chí Minh; trình tự, thủ tục thu hồi đất của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An là trái với quy định của pháp luật, không công bố quy hoạch công khai, thu hồi đất không đúng đối tượng, ban hành quyết định bồi thường thiệt hại về đất trước khi có quyết định thu hồi đất và sau khi gia đình bà khiếu nại nhiều lần thì mới ban hành quyết định thu hồi đất.

Tại Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2011/HC-ST ngày 23/9/2011, Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương đã quyết định:

“7. Đình chỉ yêu cầu khởi kiện của bà Đo Thị Tâm đối với Quyết định so 815/QĐ-UBND ngày 11/4/2005 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An (nay là thị xã Dĩ An) về giả trị bồi thường đất và tài sản trên đất của hộ bà Đỗ Thị Tâm để thực hiện bồi thường, giải phóng mặt bằng thuộc Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thành phổ Hồ Chính Minh;

2. Bác yêu cầu khởi kiện của người khởi kiện bà Đô Thị Tâm đối với Quyết định sổ 3902/QĐ-UB ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An (nay là thị xã Dĩ An) về việc thu hồi đất của hộ bà Đo Thị Tâm;

3. Giữ nguyên Quyết định sổ 3902/QĐ-UB ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An (nay là thị xã Dĩ An) về việc thu hổi đất của hộ bà Đỗ Thị Tâm

Ngày 04/10/2011, bà Đỗ Thị Tâm kháng cáo.

Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 08/2012/HCPT ngày 07/5/2012, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương đã quyết định: Không chấp nhận yêu cầu kháng cáo của bà Đỗ Thị Tâm. Giữ nguyên Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2011/HC- ST ngày 23/9/2011 của Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

Ngày 26/6/2012, bà Đỗ Thị Tâm có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án hành chính phúc thẩm nêu trên.

Ngày 07/5/2014, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã có Kháng nghị giám đốc thẩm số 12/2014/KN-HC, với nội dung: Kháng nghị Bản án hành chỉnh phúc thẩm sổ 08/2012/HCPT ngày 07/5/2012 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương; Đề nghị Tòa Hành chính Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm theo hướng hủy Bản án hành chính phúc thẩm nêu trên và Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2011/HC-ST ngày 23/9/2011 của Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An để xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật. Tạm đình chỉ thi hành Bản án hành chính phúc thẩm sổ 08/2012/HCPT ngày 07/5/2012 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương cho đến khi có quyết định giảm đốc thẩm.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhất trí với nội dung Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao, đề nghị Hội đồng giám đốc thẩm Tòa Hành chính Tòa án nhân dân tối cao chấp nhận Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XÉT THẤY

Căn cứ vào các tài liệu có trong hồ sơ vụ án, thấy rằng: Theo Bản đồ địa chính khu quy hoạch Làng Vãn hóa dân tộc, tỉ lệ 1/1000 do Sở Địa chính tỉnh Bình Dương xác lập ngày 09/9/1998 tại xã Bình An, huyện Thuận An, tỉnh Sông Bé (nay là thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương) thì toàn bộ diện tích 3.067m² đất (thuộc một phần thửa 831, một phần thửa 144 và một phần thửa 137) của hộ gia đình bà Đỗ Thị Tâm nằm trong khuôn viên Dự án Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc thành phố Hồ Chí Minh. Để thực hiện Dự án đầu tư xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc, ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương đã ban hành một số quyết định hành chính thuộc lĩnh vực quản lý đất đai, trong đó có Quyết định số 815/QĐ.UB ngày 11/4/2005 và Quyết định số 3902/QĐ-UBND ngày 27/11/2007 về việc bồi thường thiệt hại và thu hồi đất của hộ bà Đỗ Thị Tâm.

- Xét yêu cầu khởi kiện của bà Đo Thị Tâm đối với Quyết định số 815/QĐ.UB ngày 11/4/2005 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

Quyết định số 815/QĐ.UB ngày 11/4/2005 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương là quyết định bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất. Sau khi nhận được quỵết định, bà Đỗ Thị Tâm đã khiếu nại quyết định này. Việc khiếu nại đã được thể hiện tại Công văn số 131/CV-CTY ngày 17/11/2006 của Công ty Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc như sau: “Công ty Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc có nhận được Công văn so 1443/UBND-KT ngày 03/11/2006 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An đề nghị Công ty bảo cáo về việc khiếu nại của bà Đỗ Thị Tâm trong việc giải tỏa và thu hồi đất. Công ty xin bảo cảo và đề nghị như sau: "...Bà Tâm không đồng ý nhận tiền bồi thường giao mặt bằng, và gởi đơn khiếu nại liên tiếp nhiều lần với cùng nội dung cho rằng phần đất của gia đình bà đang sử dụng nằm ngoài quy hoạch Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc và đòi chủ đầu tư phải cho xem bản quy hoạch chi tiết xây dựng tại thửa đất thu hồi của gia đình bà...|

Như vậy, nội dung công văn nêu trên thể hiện việc bà Đỗ Thị Tâm đã khiếu nại đối với Quyết định số 815/QĐ.UB ngày 11/4/2005 của ủy bannhân dân huyện Dĩ An về việc bồi thường thiệt hại khi Nhà nước thu hồi đất trong khoảng thời gian từ ngày 01/6/2006 đến ngày 01/7/2011.

Căn cứ vào quy định tại Điều 3 Nghị quyết số 56/2010/NQ-QH12 ngày 24/11/2010 của Quốc hội và hướng dẫn tại Nghi quyết số 01/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao, thì việc bà Đỗ Thị Tâm khởi kiện vào ngày 02/8/2011 đối với Quyết định số 815/QĐ.UB ngày 11/4/2005 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, là đúng thủ tục theo quy định của pháp luật. Tuy nhiên, tại Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2011/HC-ST ngàỵ 23/9/2011, Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An đã quyết định đình chỉ việc giải quyết yêu cầu khởi kiện của bà Đỗ Thị Tâm đối với Quyết định số 815/QĐ.UB ngàỵ 11/4/2005 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An với lý do: Sau khi cỏ Văn bản số 1244/UB-KT ngày 21/11/2005 trả lời đcrn khiếu nại của bà Tâm thì bà Tâm không có khiếu nại tiếp đối với Quyết định số 815/QĐ-UB ngày 11/4/2005 về giả trị bồi thường đất và tài sản trên đất là không đúng. Tại Bản án hành chính phúc thẩm số 08/2012/HCPT ngày 07/5/2012, Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương đã quyết định giữ nguyên bản án hành chính sơ thẩm là không có căn cứ, làm mất quyền khởi kiện của bà Đỗ Thị Tâm.

- Xét yêu cầu khởi kiện của bà Đỗ Thị Tâm đổi với Quyết định sổ 3902/QĐ-UBND ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An, tỉnh Bình Dương.

Ngày 16/10/1998, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định số 937/QĐ-TTg về việc thu hồi 269.167m² đất thuộc xã Bình An, huyện Thuận An, tỉnh Bình Dương để xây dựng Công viên Lịch sử Văn hóa dân tộc theo dự án đã được duyệt; đây là quyết định thu hồi đất tổng thể. Vì vậy, khi thực hiện dự án, ủy ban nhân dân huỵện Dĩ An ban hành Quyết định số 3902/QĐ-UBND ngày 27/11/2007 thu hồi đất đối với hộ gia đình bà Tâm là cần thiết, đúng quy định tại khoản 6 Điều 130 Nghị định số 181/2004/NĐ-CP ngàỵ 29/10/2004 của Chính phủ (được thay thế tại điểm d khoản 1 Điều 53 Nghị định số 84/2007/NĐ-CP ngày 25/5/2007 của Chính phủ). Trong quá trình giải quyết vụ án theo thủ tục. . phúc thẩm, ủy ban nhân dân huyện Dĩ An lại ban hành Quyết định số 1139/QĐ-UBND ngày 29/02/2012 đế thu hồi Quyết định số 3902/QĐ-ỪBND ngày 27/11/2007 là không đúng.

Tại khoản 2 Điều 10 Nghị quyết số 02/2011/NQ-HĐTP ngày 29/7/2011 của Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hướng dẫn thi hành một số quy định của Luật tố tụng hành chính như sau: “Neu người khởi kiện, người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan có yêu cầu độc lập đều không rút đơn khởi kiện, yêu cầu thì Tòa án tiếp tục giải quyết vụ án theo thủ tục chung. Trong trường hợp này Tòa án phải xem xét tính hợp pháp của quyết định bị khởi kiện và quyết định sửa đổi hoặc hủy bỏ quyết định bị khởi kiện để tùy vào từng trường hợp cụ thể mà có quyết định đúng pháp luật'.

Trong quá trình giải quyết vụ án, mặc dù Tòa án cấp phúc thẩm có hỏi bà Đỗ Thị Tâm có rút đơn khởi kiện đối với Quyết định số 3902/QĐ-UBND ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An hay không, bà Tâm không rút đơn và vẫn yêu cầu Tòa án giải quyết; nhưng khi giải quyết vụ án, Tòa án câp phúc thẩm lại không xem xét, đánh giá tính hợp pháp đối với Quyết định số 3902/QĐ-UBND ngày 27/11/2007 của ủy ban nhân dân huyện Dĩ An và Quyết định số 1139/QĐ-UBND ngày 29/02/2012 của ủy ban nhân dân thị xã Dĩ An là vi phạm thủ tục tố tụng.

Do vậy, Kháng nghị giám đốc thẩm số 12/2014/KN-HC ngày 17/5/2014 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao là có căn cứ pháp luật, cần thiết phải hủy bản án hành chính phúc thẩm và bản án hành chính sơ thẩm để giải quyết lại vụ án.

Bởi các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 225 Luật tố tụng hành chính;

QUYẾT ĐỊNH

Chấp nhận Kháng nghị giám đốc thẩm số 12/2014/HC-KN ngày 07/5/2014 của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

Hủy Bản án hành chính phúc thẩm số 08/2012/HCPT ngày 07/5/2012 của Tòa án nhân dân tỉnh Bình Dương và Bản án hành chính sơ thẩm số 05/2011/HC-ST ngày 23/9/2011 của Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương; giao hồ sơ vụ án để Tòa án nhân dân thị xã Dĩ An, tỉnh Bình Dương xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.