QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 34/2014/HS-GĐT NGÀY 30/07/2014 VỀ XÉT XỬ GIÁM ĐỐC THẨM VỤ ÁN HÌNH SỰ

TÒA HÌNH SỰ TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Tại phiên tòa ngày 30 tháng 7 năm 2014, xét xử giám đốc thẩm vụ án hình sự đối với:

1/ Hồ Văn Quang (tên gọi khác là Ăm Ái), sinh năm 1976; trú tại thôn Xa Tuông, xã Pa Tầng, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị; con ông Hồ Văn Rôm và bà Hồ Thị Cưm (Y Quang); có vợ và 01 con; bị bắt giam từ ngày 30-3-2013 đến ngày 18-12-2013 (ngày xét xử phúc thẩm).       

2/ Hồ Văn Rời (tên gọi khác là Ăm Phương), sinh năm 1990; trú tại thôn Xa Rô, xã Pa Tầng, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị; con ông Hồ Văn Duôi và bà Hồ Thị Ngưa (Pĩ Ring); có vợ và 02 con; bị bắt giam từ ngày 30-3-2013 đến ngày 18-12-2013 (ngày xét xử phúc thẩm).

Nguyên đơn dân sự: Công ty cổ phần cao su Khe Sanh; địa chỉ: thị trấn Khe Sanh, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị; người đại diện theo pháp luật là ông Nguyễn Văn Thành, Giám đốc Công ty.

NHẬN THẤY

Công ty cổ phần cao su Khe Sanh được Uỷ ban nhân dân tỉnh Quảng Trị cấp Giấy phép số 811/QĐ-UBND ngày 09-5-2012 về việc chuyển đổi mục đích sử dụng đất và thu hồi đất, thuê đất để thực hiện dự án đầu tư trồng cây cao su với diện tích 10.513.603 m² đất tại xã Pa Tầng, huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị.

Ngày 20-9-2012, Công ty giao nhiệm vụ cho ông Hoàng Ngọc Dũng và ông Lê Thanh Lâm đưa đội khai hoang và 02 máy ủi vào thôn Hun, xã Pa Tầng dựng lán trại để khai hoang đât thực hiện dự án. Thấy vậy, Hồ Văn Quang và Hồ Văn Rời cùng một số thanh niên ở thôn Hun mang theo rựa, gậy kéo đến lán trại công nhân để khống chế, ngăn cản. Quang, Rời có hỏi “mấy chú làm đây là cho ai?”, nhóm công nhân có nói “Công ty đã làm việc với xã và thôn, chúng tôi không biết”. Quang và Rời nói “không biết thì dừng lại, không được làm nữa” cho nên số công nhân và máy ủi không làm nữa mà bỏ về.

Đên khoảng đầu tháng 01-2013, ông Dũng và ông Lâm tiếp tục đưa công nhân và máy vào thôn Hun để khai hoang đất thực hiện dự án. Ngày 21-01-2013, Quang và Rời cùng một số người dân trong thôn gọi ông Dũng, ông Lâm đến nhà Quang để ra điều kiện với Công ty. Tại đây, người dân trong thôn và ông Dũng, ông Lâm đã ký “Biên bản họp thôn” với nội dung Công ty phải san ủi 13 ha đất cho bà con, làm tuyến đường sản xuất dài 700m và tuyển bà con trong thôn khi có nhu cầu. Ngoài ra, Quang và Rời còn yêu cầu Công ty phải đưa riêng cho Quang, Rời 200.000.000 đồng. Sau khi xin ý kiến của ông Nguyễn Văn Thành là Giám đốc Công ty, ông Dũng và ông Lâm tiếp tục thương thuyết và tạm thời chấp nhận để tạo điều kiện cho Công ty thực hiện dự án. Khoảng 10 ngày sau, không thấy ông Dũng và ông Lâm giao tiền nên Quang và Rời nhiều lần gọi điện thoại nói nếu không đưa tiền thì không cho công nhân khai hoang trồng cao su nữa.

Sau đó, Quang và Rời đến Công ty gặp ông Thành là Giám đốc Công ty, ông Thành giải thích cho Quang và Rời biết chủ trương của nhà nước để Quang và Rời từ bỏ ý định đe dọa nhưng Quang và Rời không chịu, vẫn đòi Công ty phải đưa 200.000.000 đồng mới cho làm tiếp. Vì lo Quang và Rời gây khó khăn, cản trở không cho Công ty triển khai dự án nên ông Thành thương lượng sẽ đưa cho Quang và Rời 50.000.000 đồng. Từ ngày 13-3-2013, Quang nhiều lần nhắn tin vào điện thoại của ông Thành đe dọa, ép buộc Công ty phải đưa 50.000.000 đồng nếu không thì phải “rút quân”. Đến ngày 30-3-2013, Quang và Rời đến Công ty để lấy tiền, khi Quang và Rời đang nhận tiền của Công ty thì bị lực lượng Công an bắt quả tang.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 52/2013/HSST ngày 24-9-2013, Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị áp dụng điểm d khoản 2 Điều 135; điểm p khoản 1, khoản 2 Điều 46; (bị cáo Hồ Văn Rời được áp dụng thêm điểm h khoản 1 Điều 46, Điều 47) Bộ luật hình sự; xử phạt Hồ Văn Quang 36 tháng tù và Hồ Văn Rời 30 tháng tù đều về tội “Cưỡng đoạt tài sản”.

Ngày 02-10-2013, các bị cáo Hồ Văn Quang, Hồ Văn Rời kháng cáo kêu oan, cho rằng các bị cáo không có hành vi đe dọa, cưỡng đoạt tài sản của Công ty cổ phân sao su Khe Sanh; số tiền 50.000.000 đồng là do Công ty hứa cho các bị cáo để vận động 13 hộ dân trong thôn giao đất cho Công ty.

Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 44/2013/HSPT ngày 18-12-2013, Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị căn cứ điểm d khoản 2 Điều 248; khoản 1 Điêu 227; Điêu 251 Bộ luật tô tụng hình sự tuyên bố các bị cáo Hồ Văn Quang, Hồ Văn Rời không phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản”. Hủy bản án hình sự sơ thẩm số 52/2013/HSST ngày 24-9-2013 của Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa, đình chỉ vụ án. Trả tự do cho các bị cáo Hồ Văn Quang và Hồ Văn Rời tại phiên tòa.

Tại Kháng nghị giám đốc thẩm số 28/2014/KN-HS ngày 09-5-2014, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao kháng nghị Bản án hình sự phúc thẩm số 44/2013/HSPT ngày 18-12-2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị và đề nghị Tòa hình sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy bản án hình sự phúc thẩm nêu trên và Bản án hình sự sơ thẩm số 52/2013/HSST ngày 24-9-2013 của Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đối với Hồ Văn Quang (Ăm Ái) và Hồ Văn Rời (Ăm Phương) để điều tra lại theo thủ tục chung.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, Đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhất trí và đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận Kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XÉT THẤY

Tòa án cấp phúc thẩm tuyên bố Hồ Văn Quang, Hồ Văn Rời không phạm tội “Cưỡng đoạt tài sản” vì cho rằng Quang và Rời lấy 50.000.000 đồng của Công ty cổ phần cao su Khe Sanh là do có sự thỏa thuận từ trước với Công ty (mặc dù thỏa thuận này không phù hợp với quy định của pháp luật), không có chứng cứ chứng minh Quang và Rời đã đe dọa, uy hiếp Công ty để chiếm đoạt tài sản là chưa có cơ sở vững chắc. Tòa án cấp sơ thẩm xét xử các bị cáo Hồ Văn Quang và Hồ Văn Rời đều về tội “Cưỡng đoạt tàí sản nhưng chưa làm rõ việc thỏa thuận giữa Quang, Rời và Công ty cổ phần cao su Khe Sanh X về số tiền 50.000.000 đồng nên cần điều tra lại làm rõ một số vấn đề sau:

- Trong quá trình điều tra, Hồ Văn Quang và Hồ Văn Rời đều khai có đòi Công ty cổ phần cao su Khe Sanh đưa 50.000.000 đồng thì mới đồng ý cho Công ty thực hiện dứ/ án tại thôn Hun; tại phiên tòa sơ thẩm, phiên tòa phúc thẩm Quang và Rời lại cho rằng Công ty đồng ý cho các bị cáo 50.000.000 đồng để các bị cáo thuyết phục bà con trong thôn không cản trở Công ty thực hiện dự án, những mâu thuẫn trong các lời khai này chưa được điều tra làm rõ.

- Việc Công ty cổ phần cao su Khe Sanh đưa 50.000.000 đồng cho Hồ Văn Quang,

Hồ Văn Rời và viết “Giấy nhận tiền” ngày 30-3-2014 nhằm mục đích gì cũng chưa được làm rõ? Tại sao phía Công ty phải đưa cho Quang và Rời khoản tiền này, nếu không đưa thì Công ty có bị gây khó khăn trong việc thực hiện dự án hay không cũng cần phải điều tra làm rõ?

- Điều tra làm rõ những hành vi khách quan của Quang và Rời, có việc dùng thủ đoạn uy hiếp tinh thần của những người phía Công ty khi thực hiện dự án hay không để dẫn đến việc thỏa thuận của Công ty cho các bị cáo 50.000.000 đồng. Toà án cấp phúc thẩm nhận định thỏa thuận này không phù họp với quy định pháp luật nhưng cũng không làm rõ tại sao Công ty cổ phần cao su Khe Sanh phải thỏa thuận để đưa tiền cho Hồ Văn Quang, Hồ Văn Rời.

Việc điều tra lại những vấn đề trên là hết sức cần thiết trong việc xem xét trách nhiệm hình sự đổi với Hồ Văn Quang và Hồ Văn Rời.

Vĩ các lẽ trên, căn cứ vào khoản 3 Điều 285, Điều 287 và Điều 289 Bộ luật tố tụng hình sự;

QUYẾT ĐỊNH

Hủy Bản án hình sự phúc thẩm số 44/2013/HSPT ngày 18-12-2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Quảng Trị và Bản án hình sự sơ thẩm số 52/2013/HSST ngày 24-9-2013 của Tòa án nhân dân huyện Hướng Hóa, tỉnh Quảng Trị đối với Hồ Văn Quang (Ăm Ái) và Hồ Văn Rời (Ăm Phương); chuyển hồ sơ vụ án cho Viện kiểm sát nhân dân tối cao để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.