Hiệu lực hồi tố của Luật Hình sự là gì?

Về nguyên tắc, Luật Hình sự Việt Nam không có hiệu lực hồi tố. Tuy nhiên, trong một số trường hợp đặc biệt, khi quy định của BLHS mới có lợi hơn cho người phạm tội, BLHS cho phép áp dụng quy định này đối với hành vi phạm tội đã được thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành. Quy định cho phép áp dụng hiệu lực hồi tố này, một mặt mang tính nhân đạo đối với người phạm tội; mặt khác, khi tính chất và mức độ nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội không còn hoặc giảm đáng kể nên tội phạm đó đã được đã xoá bỏ trong BLHS mới hoặc quy định hình phạt nhẹ hơn thì việc trừng trị người phạm tội như trước đây không còn cần thiết.

Khoản 3 Điều 7 BLHS quy định: “Điều luật xóa bỏ một tội phạm, một hình phạt, một tình tiết tăng nặng, quy định một hình phạt nhẹ hơn, một tình tiết giảm nhẹ mới hoặc mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích và quy định khác có lợi cho người phạm tội, thì được áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành.”
 

Như vậy, chỉ những trường hợp quy định của BLHS mới có lợi hơn cho người phạm tội, pháp nhân thương mại phạm tội so với các quy định tương ứng của BLHS cũ thì cơ quan tiến hành tố tụng mới được phép áp dụng đối với hành vi phạm tội đã thực hiện trước khi điều luật đó có hiệu lực thi hành. Những trường hợp này gồm:

-          Điều luật xóa bỏ một tội phạm;

-          Điều luật xóa bỏ một hình phạt;

-          Điều luật xóa bỏ một tình tiết tăng nặng,

-          Điều luật quy định một hình phạt nhẹ hơn;

-          Điều luật một tình tiết giảm nhẹ mới;

-          Điều luật mở rộng phạm vi áp dụng án treo, miễn trách nhiệm hình sự, loại trừ trách nhiệm hình sự, miễn hình phạt, giảm hình phạt, tha tù trước thời hạn có điều kiện, xóa án tích:

-          Điều luật có quy định khác có lợi hơn cho người phạm tội.