RỦI RO PHÁP LÝ KHI ĐỨNG TÊN CÔNG TY CHO NGƯỜI KHÁC

Trong những năm gần đây, cùng với sự phát triển của nền kinh tế thị trường, số lượng các công ty được thành lập và hoạt động cũng ngày càng nhiều hơn. Một hiện tượng cũng xuất hiện ngày càng phổ biến đó là đứng tên chủ sở hữu/cổ đông/đại diện theo pháp luật của công ty. Bài viết sẽ cố gắng làm rõ những khía cạnh pháp lý của hiện tượng này đặc biệt là rủi ro đối với những người đứng tên. Hy vọng có thể ít nhiều nâng cao kiến thức pháp luật của người Việt Nam và góp phần xây dựng một xã hội an toàn về pháp lý.


Có nhiều lý do để một người nhờ người khác đứng tên thành lập doanh nghiệp/chủ sở hữu doanh nghiệp. Có người không muốn người khác biết về những tài sản hay hoạt động kinh doanh của mình hoặc để tìm một người thế thân, chịu trách nhiệm pháp lý khi cần …. Nhiều người xem đây là một cơ hội hấp dẫn bởi nghiễm nhiên trở thành chủ doanh nghiệp. Thậm chí trong nhiều trường hợp là những doanh nghiệp lớn hẳn hoi. Tuy nhiên, đó chỉ là mặt tốt của vấn đề, những người đang phân vân hoặc đã đứng tên công ty cho người khác cần lưu ý một số vấn đề sau:

1. Các hoạt động kinh doanh trái phép.
Nhiều đối tượng sử dụng công ty như những vỏ bọc để thực hiện những hoạt động kinh doanh trái phép hoặc các hành vi vi phạm pháp luật khác. Là người đại diện pháp luật của Công ty chắc chắn bạn có thể bị liên đới cùng chịu trách nhiệm với những vi phạm pháp luật đó. Việc ký tên, đóng dấu vào các giấy tờ, biên bản, hợp đồng sẽ vô cùng nguy hiểm. Bạn không thể nào nói rằng mình không biết không hiểu những hoạt động của công ty khi mà chữ ký đó là chữ ký của bạn, con dấu đó lẽ ra do bạn quản lý lại được sử dụng cho những hoạt động phi pháp. Có quá nhiều những vụ việc mà khi công an phát hiện ra hành vi vi phạm pháp luật của doanh nghiệp thì người chủ thực sự của doanh nghiệp đã cao chạy xa bay để lại người đứng tên cùng những hậu quả pháp lý nặng nề.

2. Nghĩa vụ đối với Công ty

Bỏ qua những rủi ro liên quan đến hoạt động trái pháp luật của doanh nghiệp, giả dụ đó là một công ty kinh doanh hoàn toàn đàng hoàng, vẫn còn đó một loại rủi ro đó là trách nhiệm của người quản lý với các cổ đông, thành viên công ty. Điều 60 Luật doanh nghiệp 2014 đã quy định cụ thể các trách nhiệm của các chức danh quản lý trong công ty. Các trách nhiệm đó bao gồm thực hiện nhiệm vụ được giao một cách trung thực, cẩn trọng, thực hiện các quyền và nghĩa vụ theo quy định pháp luật, điều lệ và các nghị quyết của công ty …. Trong trường hợp những người quản lý trong Công ty không thực hiện đúng các quyền và nghĩa vụ của mình, Điều 161 Luật Doanh Nghiệp 2014 cho phép các chủ sở hữu hay nhóm chủ sở hữu trong doanh nghiệp khởi kiện để yêu cầu những người quản lý đó bồi thường cho công ty. Việc những người đứng tên giùm không biết hoặc không quan tâm đến các trách nhiệm của mình chắc chắn ko phải là lý do để miễn trừ trách nhiệm pháp lý của họ.

3. Rủi ro tài chính
Bạn có thể được nhờ đứng tên là đại diện pháp luật cũng có thể là thành viên/cổ đông trong một công ty. Rủi ro tài chính ở đây là những người chủ thực sự có thể nhờ bạn đứng tên nhưng không thực hiện nghĩa vụ góp vốn như đã cam kết. Theo nguyên tắc trong trường hợp thành viên/cổ đông không thực hiện góp vốn như cam kết thì những người đó (chính là bạn trên hồ sơ giấy tờ pháp lý) sẽ liên đới chịu trách nhiệm với những nghĩa vụ tài chính của công ty (Khoản 4 Điều 48 Luật doanh nghiệp 2014). Nếu bạn không thực sự hiểu biết và quan tâm đến hoạt động của công ty, ai mà biết được đến một ngày bỗng xuất hiện những khoản nợ trên trời rơi xuống và chính bạn thành viên/cổ đông chưa thực hiện góp vốn sẽ phải liên đới chịu trách nhiệm với những khoản nợ đó.

4. Những rắc rối phiền phức khác

Bạn là một người quản lý trong Công ty cho dù chỉ là danh nghĩa cũng sẽ có những phiền phức tìm đến với bạn. Đó là những buổi họp mà bạn bắt buộc phải có mặt. Đó sẽ là những người tìm đến công ty sẽ cần gặp gỡ bạn để xử lý công việc. Đó sẽ là việc kí tá hồ sơ, giấy tờ mà nhiều khi là phiền toái và tốn thời gian.  Rồi mối quan hệ giưã bạn và người nhờ đứng tên đó sẽ bị ảnh hưởng như thế nào trong quá trình làm việc chung khi khó tránh khỏi những va chạm nhất định. Đó là lý do nhiều người khuyên không nên kéo bạn bè hay người thân vào cùng làm chung vì sẽ rất dễ ảnh hưởng đến tình cảm giữa bạn và họ.

Với tất cả các lý do trên, chúng tôi khuyến nghị những người đã, đang và sẽ đứng tên giùm cho người khác trong một công ty thận trọng khi nhận vai trò của mình. Cái người ta thấy ngay được là một vị trí “hoành tráng” và có lẽ là một khoản tiền bồi dưỡng nhưng những rủi ro tiềm ẩn có thể chỉ phát sinh sau một khoảng thời gian nhất định. Để xử lý những vấn đề đó nhiều lúc đòi hỏi bạn bỏ ra nhiều hơn rất nhiều so với những gì các bạn đã nhận được. Ở đây, không ai nói các bạn nên làm hay không nên làm mà chỉ mong các bạn thật sự cân nhắc kĩ lưỡng để có thể tự bảo vệ quyền lợi của mình một cách tốt nhất.

TGL

BÀI VIẾT CÙNG CHUYÊN MỤC