Phạm tội chưa đạt là gì

Các dấu hiệu của giai đoạn phạm tội chưa đạt

Theo quy định tại Điều 15 BLHS, hành vi phạm tội chưa đạt đòi hỏi phải thoả mãn cả ba dấu hiệu sau đây: 

- Thứ nhất, người phạm tội đã thực sự bắt tay vào việc thực hiện tội phạm. Có nghĩa là họ đã bắt tay vào việc thực hiện hành vi được mô tả trong mặt khách quan của cấu thành tội phạm hoặc thực hiện hành vi đi liền trước hành vi khách quan của tội phạm. Hành vi đi liền trước hành vi khách quan của tội phạm thực chất không phải là hành vị được mô tả trong mặt khách quan của cấu thành tội phạm, nhưng nó có liên quan mật thiết với hành vi khách quan và kế tiếp ngay sau đó hành vi khách quan sẽ xảy ra nên nó được coi là một bước của việc thực hiện tội phạm chứ không thể coi là thuộc giai đoạn chuẩn bị phạm tội.

Theo quy định tại Điều 15 BLHS, hành vi phạm tội chưa đạt đòi hỏi phải thoả mãn cả ba dấu hiệu sau đây: 

- Thứ nhất, người phạm tội đã thực sự bắt tay vào việc thực hiện tội phạm. Có nghĩa là họ đã bắt tay vào việc thực hiện hành vi được mô tả trong mặt khách quan của cấu thành tội phạm hoặc thực hiện hành vi đi liền trước hành vi khách quan của tội phạm. Hành vi đi liền trước hành vi khách quan của tội phạm thực chất không phải là hành vị được mô tả trong mặt khách quan của cấu thành tội phạm, nhưng nó có liên quan mật thiết với hành vi khách quan và kế tiếp ngay sau đó hành vi khách quan sẽ xảy ra nên nó được coi là một bước của việc thực hiện tội phạm chứ không thể coi là thuộc giai đoạn chuẩn bị phạm tội.

- Thứ hai, người phạm tội chưa thực hiện được tội phạm đến cùng về mặt pháp lý. Nghĩa là trong hành vi phạm tội của họ chưa thoả mãn hết các dấu hiệu của cấu thành tội phạm mà họ có ý định thực hiện.

- Thứ ba, người phạm tội vẫn mong muốn thực hiện tội phạm đến cùng nhưng trên thực tế, họ không thực hiện được tội phạm đến cùng là do những nguyên nhân khách quan ngoài ý muốn của họ.

Phân loại các trường hợp phạm tội chưa đạt

Căn cứ vào thái độ tâm lý của người phạm tội đối với hành vi mà họ đã thực hiện, người ta phân ra thành phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành và phạm tội chưa đạt đã hoàn thành.

Phạm tội chưa đạt chưa hoàn thành (chưa đạt về hậu quả, chưa hoàn thành về hành vi) là trường hợp phạm tội chưa đạt, trong đó người phạm tội vì những nguyên nhân khách quan mà chưa thực hiện hết các hành vi cho là cần thiết để gây ra hậu quả của tội phạm, do đó, hậu quả của tội phạm đã không xảy ra.

Phạm tội chưa đạt đã hoàn thành chưa đạt về hậu quả, đã hoàn thành về hành vi) là trường hợp người phạm tội đã thực hiện được hết những hành vi cho là cần thiết để gây ra hậu quả, nhưng hậu quả đã không xảy ra do nguyên nhân ngoài ý muốn.

Trách nhiệm hình sự trong giai đoạn phạm tội chưa đạt

Về phạm vi trách nhiệm hình sự của người phạm tội chưa đạt, theo Điều 15 BLHS: “Người phạm tội chưa đạt phải chịu trách nhiệm hình sự về tội phạm chưa đạt”. Vì trong giai đoạn phạm tội chưa đạt, người phạm tội đã bắt tay vào việc thực hiện tội phạm, các quan hệ xã hội đã bị đặt vào trong tình trạng nguy hiểm, khách thể của tội phạm đã bước đầu bị xâm hại nên mọi trường hợp phạm tội chưa đạt đều phải chịu trách nhiệm hình sự, bất kể đó là tội ít nghiêm trọng, nghiêm trọng, rất nghiêm trọng hay đặc biệt nghiêm trọng.

Về mức độ trách nhiệm hình sự của người phạm tội chưa đạt, do tính nguy hiểm cho xã hội của hành vi phạm tội chưa đạt so với tội phạm hoàn thành nên luật hình sự cũng quy định trách nhiệm hình sự nhẹ hơn so với tội phạm hoàn thành BLHS quy định: “Đối với trường hợp phạm tội chưa đạt, nấu điều luật được áp dụng có quy định hình phạt cao nhất là tù chung thân hoặc tử hình, thì áp dụng hình phạt tù không quá 20 năm, nếu là tù có thời hạn thì mức hình phạt không quá ba phần tư mức phạt tù mà điều luật quy định”.