QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 06/2016/HS-GĐT NGÀY 16/06/2016 VỀ VỤ ÁN HÌNH SỰ ĐỐI VỚI TRỊNH VĂN THANH VỀ TỘI VI PHẠM CÁC QUY ĐỊNH VỀ QUẢN LÝ VÀ BẢO VỆ ĐẤT ĐAI

TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

...

Ngày 16-6-2016, tại trụ sở Tòa án nhân dân tối cao đã mở phiên tòa giám đốc thẩm xét xử vụ án hình sự đối với:

Trịnh Văn Thanh, sinh năm 1933; trú tại 98C, tổ 10 Vạn Phúc Thượng, phường Cống Vị, quận Ba Đình, thành phổ Hà Nội; con ông Trịnh Văn Mạc và bà Vũ Thị Cẩm (đều đã chết); có vợ và 03 con; tiền án, tiền sự: không.

NHẬN THẤY:

Thực hiện chủ chương khoán 10, năm 1984 Uỷ ban nhân dân quận Ba Đình giao cho bà Nguyễn Thị Loan 367,2 m² đất nông nghiệp tại thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân để trồng rau và nộp thuế nông nghiệp. Trong đó, có 220 m² đất nguồn gốc là của bà Loan được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội cấp năm 1955, số còn lại của bà Hồ Thị Lộc cũng được Uỷ ban nhân dân thành phố Hà Nội cấp năm 1955. Toàn bộ số đất trên đã được hợp tác hóa.

Hợp tác xã hoa rau Ngọc Hà quản lý sản xuất từ năm 1960, đến năm 1988 Uỷ ban nhân dân quận Ba Đình quản lý Nhà nước về đất đai theo Luật đất đai năm 1988.

Tháng 01-1993, bà Loan bán cho ông Trịnh Văn Thanh ở 21 Cửa Nam, Hà Nội 220 m² (có giấy tờ nguồn gốc của bà Loan) với giá 11,5 cây vàng. Sau đó, bà Loan giới thiệu cho ông Thanh mua đất của bà Lộc. Bà Lộc và bà Loan bán tiếp cho ông Thanh 100 m² đất liền kề đất của bà Loan (giấy tờ nguồn gốc đất của bà Lộc) với trị giá 05 cây vàng (bà Lộc được 03 cây vàng, bà Loan được 02 cây vàng). Khi giao dịch mua bán chỉ viết giấy biên nhận, nhưng sau này ông Thanh yêu cầu thì bà Loan có đơn gửi Ban chủ nhiệm Hợp tác xã xin chuyển nhượng 220 m² đất cho ông Thanh để xác nhận. Sau đó, ông Thanh biết đất ông mua không được làm nhà nên bán số đất trên cho ông Lê Đình Quý 110 m², bán cho ông Đinh Văn Cử 55 m², bán cho ông Nguyễn Đăng Hùng 55 m² với tổng số tiền là 186.120.000 đồng (tương đương với 36 cây vàng). Những người mua đất của ông Thanh đã xây nhà để ở, khi xây đều không có giấy phép và đã có quyết định đình chỉ thi công nhưng vẫn làm nhà.

Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 156 ngày 20-6-1998, Tòa án nhân dân quận Ba Đình, thành phố Hà Nội áp dụng khoản 1 Điều 180, các điểm d và h khoản 1 Điều 38, Điều 44 Bộ luật hình sự xử phạt Trịnh Văn Thanh 09 tháng tù nhưng cho hưởng án treo, thời gian thử thách là 18 tháng kể từ ngày tuyên án về tội vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai. Về dân sự: hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Hồ Thị Lộc với ông Trịnh Văn Thanh, hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Nguyễn Thị Loan với ông Trịnh Văn Thanh và các hợp đồng mua bán đất giữa ông Trịnh Văn Thanh với ông Lê Đình Quý, ông Đinh Quang Cử (ông Cử mua chung với ông Hùng). Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 33 Bộ luật hình sự buộc Trịnh Văn Thanh phải nộp 90.090.000 đồng tiền thu lợi bất chính để sung quỹ Nhà nước; thu hồi số đất đã chuyển nhượng bất hợp pháp, sai mục đích sử dụng giao cho Uỷ ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền, cụ thể: thu hồi 110 m² đất ông Quý đang quản lý, thu hồi 55 m² đất ông Cử đang quản lý, thu hồi 55 m² đất ông Hùng đang quản lý.

Sau khi xét xử sơ thẩm, Trịnh Văn Thanh kháng cáo kêu oan.

Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 579 ngày 20-10-1998, Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội áp dụng khoản 1 Điều 180; các điểm d và h khoản 1, khoản 2 Điều 38; Điều 22 Bộ luật hình sự xử phạt Trịnh Văn Thanh cảnh cáo về tội vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai. Về phần dân sự: hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Hồ Thị Lộc với ông Trịnh Văn Thanh, hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Nguyễn Thị Loan với ông Trịnh Văn Thanh và các hợp đồng mua bán đất giữa ông Trịnh Văn Thanh với ông Lê Đình Quý và ông Đinh Quang Cử (ông Cử mua chung với ông Hùng). Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 33 Bộ luật hình sự buộc Trịnh Văn Thanh phải nộp 90.090.000 đồng tiền thu lời bất chính để sung quỹ Nhà nước; thu hồi số đất do chuyển nhượng bất hợp pháp và sử dụng sai mục đích, giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền cụ thể: thu hồi 220 m² đất thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân, hiện do ông Lê Đình Quý quản lý 110 m², ông Nguyễn Đăng Hùng đang quản lý 55 m², ông Đinh Quang Cử đang quản lý 55 m².

Tại Quyết định kháng nghị số 52 ngày 20-7-1999, Phó Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị bản án hình sự phúc thẩm nêu trên, đề nghị Tòa hình sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm để xét lại trách nhiệm hình sự đối với Trịnh Văn Thanh.

Tại Quyết định giám đốc thẩm số 111/HS-GĐT ngày 10-11-1999, Toà hình sự Tòa án nhân dân dân tối cao giữ nguyên các quyết định của Bản án hình sự phúc thẩm số 579 ngày 20-10-1998 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội đã xử như sau: Áp dụng khoản 1 Điều 180; các điểm d và h khoản 1, khoản 2 Điều 38; Điều 22 Bộ luật hình sự xử phạt Trịnh Văn Thanh cảnh cáo về tội vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai. Về phần dân sự: hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Hồ Thị Lộc với ông Trịnh Văn Thanh, hủy hợp đồng mua bán đất giữa bà Nguyễn Thị Loan với ông Trịnh Văn Thanh và các hợp đồng mua bán đất giữa ông Trịnh Văn Thanh với ông Lê Đình Quý và ông Đinh Quang Cử (ông Cử mua chung với ông Hùng). Áp dụng điểm b khoản 1 Điều 33 Bộ luật hình sự buộc Trịnh Văn Thanh phải truy nộp 90.090.000 đồng tiền thu lời bất chính để sung quỹ Nhà nước; thu hồi 220 m² đất thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân, hiện do ông Lê Đình Quý quản lý 110 m², ông Nguyễn Đăng Hùng đang quản lý 55 m², ông Đinh Quang Cử đang quản lý 55 m² giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền.

Ngày 10-9-2015, Ủy ban nhân dân thành phố Hà Nội có Văn bản số 6302/UBND-TNMT đề nghị giám đốc thẩm theo hướng hủy phần quyết định tuyên thu hồi đất tại các bản án nêu trên, giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình xử lý theo quy định của pháp luật đất đai.

Tại Kháng nghị số 46/KN-HS ngày 15-12-2015, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã kháng nghị đối với Quyết định giám đốc thẩm số 111/HS-GĐT ngày 10-11-1999 của Toà hình sự Tòa án nhân dân dân tối cao, đề nghị Hội đồng Thẩm phán Tòa án nhân dân tối cao hủy và đình chỉ vụ án đối với quyết định giám đốc thẩm nêu trên, Bản án hình sự phúc thẩm số 579 ngày 20-10-1998 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội và Bản án hình sự sơ thẩm số 156 ngày 20-­6-1998 của Tòa án nhân dân quận Ba Đình, thành phố Hà Nội về phần xử lý vật chứng quyết định: thu hồi 220m² đất thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân, hiện do ông Lê Đình Quý quản lý 110m², ông Nguyễn Đăng Hùng đang quản lý 55m², ông Đinh Quang Cử đang quản lý 55m² giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền.

Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao nhất trí với kháng nghị của Chánh án Tòa án nhân dân tối cao.

XÉT THẤY:

Tòa án các cấp (sơ thẩm, phúc thẩm và giám đốc thẩm) kết án Trịnh Văn Thanh về tội vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai theo khoản 1 Điều 180 Bộ luật hình sự năm 1985 là có căn cứ, đúng pháp luật.

Về vật chứng của vụ án, Tòa án các cấp áp dụng điểm b khoản 1 Điều 33 Bộ luật hình sự năm 1985 (tịch thu vật và tiền bạc trực tiếp liên quan đến tội phạm) quyết định thu hồi 220 m² đất thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân, hiện do ông Lê Đình Quý quản lý 110 m², ông Nguyễn Đăng Hùng đang quản lý 55 m², ông Đinh Quang Cử đang quản lý 55 m² giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền là không đúng với các quy định tại các Điều 23, 24 và 28 Luật đất đai năm 1993 (thẩm quyền giao đất, thu hồi đất thuộc Ủy ban nhân dân, Tòa án không có thẩm quyền thu hồi đất).

Về thời hạn kháng nghị, Bộ luật tố tụng hình sự chưa có quy định về thời hạn kháng nghị theo thủ tục giám đốc thẩm đối với phần quyết định xử lý vật chứng trong bản án, quyết định có hiệu lực pháp luật, việc kháng nghị không gây bất lợi cho người bị kết án và những người có liên quan nên chấp nhận được.

Do vậy, cần chấp nhận kháng nghị hủy phần quyết định nêu trên của quyết định giám đốc thẩm và bản án phúc thẩm để xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Vì các lẽ trên, căn cứ vào Điều 279, khoản 3 Điều 285, Điều 287, Điều 289 Bộ luật tố tụng hình sự;

QUYẾT ĐỊNH:

Hủy Quyết định giám đốc thẩm số 111/HS-GĐT ngày 10-11-1999 của Tòa hình sự Tòa án nhân dân tối cao và Bản án hình sự phúc thẩm số 579 ngày 20-10-1998 của Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội về phần xử lý vật chứng quyết định: thu hồi 220 m² đất thửa 24 dải 118 xứ đồng Bảo Vân hiện do ông Lê Đình Quý quản lý 110 m², ông Nguyễn Đăng Hùng đang quản lý 55 m², ông Đinh Quang Cử đang quản lý 55 m² giao cho Ủy ban nhân dân quận Ba Đình giải quyết theo thẩm quyền. Giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân thành phố Hà Nội xét xử phúc thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.