QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 42/2014/HS-GĐT NGÀY 25/08/2014 VỀ VỤ ÁN CAO DUY TÂN CÙNG ĐỒNG PHẠM PHẠM TỘI LỢI DỤNG CHỨC VỤ, QUYỀN HẠN TRONG KHI THI HÀNH CÔNG VỤ

TÒA HÌNH SỰ TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Tại phiên tòa ngày 25-8-2014, xét xử giám đốc thẩm vụ án hình sự đối với:

1. Cao Duy Tân, sinh năm 1968; trú tại xóm 13, xã Phúc Hà, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; khi phạm tội là Trưởng xóm 13, thành viên Tổ công tác giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên; con ông Cao Văn Viên (đã chết) và bà Đoàn Thị Tẹo; có vợ và 02 con.

2. Nguyễn Xuân Hòa, sinh năm 1973; trú tại xóm 8, xã Sơn cẩm, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên; khi phạm tội là thành viên Tổ công tác giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên; con ông Nguyễn Xuân Sách và bà Trần Thị Liên; có vợ và 01 con.

3. Lê Hữu Hùng, sinh năm 1981; trú tại tổ 25, phường Phan Đình Phùng, thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên; khi phạm tội là cán bộ địa chính xã Phúc Hà và phường Gia Sàng, thành viên Tổ công tác giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên; con ông Lê Hữu Dung và bà Nguyễn Thị Dung; có vợ và 01 con.

4. Lương Anh Dũng, sinh năm 1984; trú tại xóm 6, xã Sơn cẩm, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên; khi phạm tội là thành viên Tổ công tác giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên; con ông Lương Xuân An và bà Ngô Thị Hòa; có vợ và 01 con.

Nguyên đơn dân sự: Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên than Khánh Hòa; địa chỉ: xã Sơn cẩm, huyện Phú Lương, tỉnh Thái Nguyên.

NHẬN THẤY

Theo bản án sơ thẩm, bản án phúc thẩm và các tài liệu khác có trong hồ sơ vụ án thì nội dung vụ án được tóm tắt như sau:

Dự án đền bù giải phóng mặt bằng mở rộng sản xuất của Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên than Khánh Hòa (sau đây gọi tắt là Công ty than Khánh Hòa, là Doanh nghiệp Nhà nước) được ủy ban nhân dân tỉnh Thái Nguyên và Chủ tịch Công ty than Khánh Hòa phê duyệt phương án, dự toán bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng, trong đó có việc mở rộng bãi thải tây, thuộc xã Phúc Hà, thành phố Thái Nguyên.

Thực hiện dự án trên, ủy ban nhân dân thành phố Thái Nguyên có Quyết định số 5319/QĐ-UBND ngày 15-7-2008 và Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên có các Quyết định số 1558/QĐ-HĐBT ngày 12-3-2010, số 5374/QD-HĐBT ngày 12-8-2010 về việc thành lập, kiện toàn To công tác giúp việc Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, trong đò có các thành viên: Nguyễn Xuân Hòa và Lương Anh Dũng (cán bộ Đội giải phóng mặt bằng Công ty than Khánh Hòa), Lê Hữu Hùng (cán bộ địa chính xã Phúc Hà) và Cao Duy Tân (Trưởng xóm 13 xã Phúc Hà).

Theo các quyết định về thành lập, kiện toàn Tổ công tác giúp việc trên, thì Tổ này có chức năng, nhiệm vụ là: hướng dẫn thủ tục kê khai đất đai, tài sản trên đất; thống kê đất đai, kiểm kê tài sản trên đất theo quy định, làm cơ sở cho việc lập dự toán bồi thường, hỗ trợ giải phóng mặt bằng và trình Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.... Đối với đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì các thành viên trong Ban giải phóng mặt bằng phải kiểm tra, xác minh bằng cách kiểm tra sổ sách, giấy tờ liên quan như sổ giã ngoại, sổ địa chính, kiểm tra thực địa. Sau đó, tổ chức họp lấy ý kiến khu dân cư, thành phần gồm đại diện ủy ban nhân dân xã (lãnh đạo phụ trách cùng cán bộ địa chính), các hộ sống lâu năm biết về nguồn gốc đất đó và những hộ dân cư liền kề thửa đất đó. Tiếp đó, cán bộ địa chính kiểm tra lại toàn bộ hồ sơ thửa đất, nếu đúng quy định thì trình lãnh đạo ủy ban nhân dân xã ký xác nhận rồi chuyển cho chủ dự án.

Theo lời khai của Cao Duy Tân thì khi thực hiện việc kê khai đất đai để bồi thường tại xóm 13, Nguyễn Xuân Hòa nói với Tân là “nhặt những thửa đất không có người nhận (đất hoang) làm thủ tục đền bù cho hộ Cao Duy Tân, để mỗi anh em làm một tý”, Tân đồng ý. Vì thế, khi Cao Duy Tân kê khai một số diện tích đất bỏ hoang, không có người quản lý sử dụng, không thuộc diện được bồi thường, nhưng vẫn được Nguyễn Xuân Hòa, Lê Hữu Hùng và Lương Anh Dũng chấp nhận, làm thủ tục và lập hồ sơ đề nghị bồi thường. Ngoài ra, Tân còn kê khai, đề nghị bồi thường đối với một số diện tích đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không đủ điều kiện bồi thường, nhưng Hòa, Hùng, Dũng vãn chấp nhận và làm thủ tục không đúng quy định trên; cụ thể, Hòa tự viết phiếu lấy ý kiến của khu dân cư đối với các hộ giáp ranh mà không tổ chức họp theo quy định, sau khi làm xong hồ sơ Hòa chuyển cho Hùng xác nhận, rồi trình ông Từ Duy Hường (Chủ tịch ủy ban nhân dân xã Phúc Hà) ký.

Bằng thủ đoạn trên, từ năm 2008 đến tháng 11 năm 2011, Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa, Lê Hữu Hùng và Lương Anh Dũng đã 03 lần làm thủ tục kê khai, đề nghị bổi thường không đúng quy định đối với 08 thửa đất không đủ điều kiện bổi thường, khai tăng diện tích bồi thường 02 thửa đất cho hộ Cao Duy Tân và đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt phương án đền bù. Qua đó, các bị cáo đã chiếm hưởng 494.591.000 đồng tiền đền bù của Nhà nước để chia nhau; trong đó, Tân hưởng lợi 344.591.000 đồng, Hùng hưởng lợi 120.000.000 đồng, Hòa và Dũng mỗi người hưởng lợi 15.000.000 đồng.

Tại bản án hình sự sơ thẩm số 75/2013/HSST ngày 19-3-2013, Tòa án nhân dân thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên áp dụng điểm b khoản 2 Điều 281; các điểm b, p, q (đối với Tân, Hùng, Dũng), s (đối với Hòa) khoản 1, khoản 2 (đối với Tân, Dũng, Hòa) Điều 46; điểm i khoản 1 Điều 48; Điều 47 Bộ luật hình sự, xử phạt Cao Duy Tân và Lê Hữu Hùng mỗi bị cáo 36 tháng tù, Lương Anh Dũng và Nguyễn Xuân Hòa mỗi bị cáo 30 tháng tù, đều về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.

Sau khi xét xử sơ thẩm, trong thời hạn luật định, Cao Duy Tân kháng cáo xin được hưởng án treo, Lê Hữu Hùng kháng cáo xin giảm hình phạt, Nguyễn Xuân Hòa kháng cáo xin được cải tạo tại địa phương, Lương Anh Dũng kháng cáo xin giảm hình phạt và được cải tạo tại địa phương.

Tại phiên tòa phúc thẩm ngày 28-6-2013, Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa và Lương Anh Dũng rút toàn bộ kháng cáo. Hội đồng xét xử phúc thẩm đã đình chỉ xét xử phúc thẩm đối với các bị cáo này.

Tại bản án hình sự phúc thẩm số 111/2013/HSPT ngày 22-7-2013, Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đã giữ nguyên bản án hình sự sơ thẩm nêu trên về phần quyết định đối với Lê Hữu Hùng và kiến nghị Tòa án nhân dân tối cao xem xét lại tội danh đối với các bị cáo.

Tại Kháng nghị giám đốc thẩm số 01/QĐ-VKSTC-V3 ngày 15-01-2014, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị đối với bản án hình sự phúc thẩm số 111/2013/HSPT ngày 22-7-2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đối với Lê Hữu Hùng và bản án hình sự sơ thẩm số 75/2013/HSST ngày 19-3-2013 của Tòa án nhân dân thành phố Thái Nguyên đối với Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa và Lương Anh Dũng; đề nghị Tòa hình sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử theo thủ tục giám đốc thẩm, hủy bản án hình sự phúc thẩm và bản án hình sự sơ thẩm nêu trên để điều tra lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đổng giám đốc thẩm chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

XÉT THẤY

Với cương vị là thành viên Tổ công tác giúp việc cho Hội đồng bồi thường, hỗ trợ và tái định cư, các bị cáo Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa, Lê Hữu Hùng và Lương Anh Dũng biết rõ các quy định về chính sách đền bù và phải có trách nhiệm thực hiện đúng các quy định về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất, nhưng các bị cáo đã làm không đúng chức năng, nhiệm vụ được giao theo quy định tại Quyết định số 5319/QĐ-UBND ngày 15-7-2008 của ủy ban nhân dân thành phố Thái Nguyên và các Quyết định số 1558/QĐ-HĐBT ngày 12-3-2010, số 5374/QD-HĐBT ngày 12-8-2010 của Hội đồng bổi thường, hỗ trợ và tái định cư thành phố Thái Nguyên, dẫn đến việc nhiều lần bổi thường cho hộ Cao Duy Tân không đúng quy định 08 diện tích đất không có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, không thuộc diện được bồi thường; 02 thửa đất không đúng (vượt quá) diện tích được bồi thường. Thông qua đó, các bị cáo chiếm hưởng 494.591.000 đồng tiền bồi thường của Nhà nước để chia nhau; trong đó, Tân hưởng lợi 344.591.000 đồng, Hùng hưởng lợi 120.000.000 đồng, Hòa và Dũng mỗi người hưởng lợi 15.000.000 đồng.

Hành vi của các bị cáo không thuộc trường hợp lạm dụng chức vụ, quyền hạn (không vượt quá phạm vi thẩm quyền được giao) để chiếm đoạt tài sản, nên không thỏa mãn cấu thành của tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” theo Điều 280 Bộ luật hình sự. Tuy nhiên, vì vụ lợi cho cá nhân, các bị cáo đã lợi dụng chức năng, nhiệm vụ được giao, làm trái các quy định về chính sách đền bù khi Nhà nước thu hồi đất, gây thiệt hại cho Nhà nước 494.591.000 đồng, nên hành vi của các bị cáo đã đủ yếu tố cấu thành tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” theo quy định tại Điều 281 Bộ luật hình sự. Vì thế, Tòa án cấp sơ thẩm kết án các bị cáo Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa, Lê Hữu Hùng và Lương Anh Dũng về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ” là có căn cứ. Khi xét xử phúc thẩm, Tòa án cấp phúc thẩm cho rằng hành vi của các bị cáo có dấu hiệu của tội “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản”, nên đã kiến nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm về tội danh đối vói các bị cáo, là không có căn cứ.

Bởi các lẽ trên, căn cứ vào khoản 2 Điều 279; khoản 1 Điều 285 Bộ luật tố tụng hình sự;

QUYẾT ĐỊNH

Không chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Giữ nguyên bản án hình sự phúc thẩm số 111/2013/HSPT ngày 22-7-2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Thái Nguyên đối với Lê Hữu Hùng và bản án hình sự sơ thẩm số 75/2013/HSST ngày 19-3-2013 của Tòa án nhân dân thành phố Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên đối với Cao Duy Tân, Nguyễn Xuân Hòa và Lương Anh Dũng./.