QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 244/2014/DS-GĐT NGÀY 11/06/2014 VỀ VỤ ÁN TRANH CHẤP QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT & THỪA KẾ QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT

Ngày 11 tháng 06 năm 2014, tại Trụ sở Cơ quan thường trực của Tòa án nhân dân tối cao tại phía Nam đã mở phiên tòa giám đốc thấm xét xử vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất và thừa kế quyền sử dụng đất” giữa các đương sự:

Nguyên đơn:

Ông Trần Văn Sum;

Địa chỉ: Ẩp An Phong, xã Ngãi Tứ, huyện Tam Bình, tỉnh Vĩnh Long.

Bị đơn:

Ông Trần Văn Bon;

Địa chỉ: Ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Cụ Nguyễn Thị Ân, sinh năm 1922;

2. Anh Trần Hoàng Sang, sinh năm 1980;

3. Chị Nguyễn Thị Kim Loan, sinh năm 1980;

4. Ông Lê Văn Chét, sinh năm 1968;

5. Bà Lê Thị Kim Dung, sinh năm 1967;

6. Bà Trần Thị Bảy, sinh năm 1961;

7. Bà Nguyễn Thị Y, sinh năm 1954;

8. Bà Lê Thị Hồng Dợt, sinh năm 1982;

Cùng địa chỉ: ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long.

9. Bà Trần Thị Nẳm, sinh năm 1955;

Địa chỉ: ấp Bình Thanh, xã Hòa Nghĩa, huyện Chợ Lách, tỉnh Bến Tre.

10. Ông Trần Văn Tâm, sinh năm 1941;

Địa chỉ: ấp An Hòa, xã Bình Ninh, huyện Tam Bình, tỉnh Bến Tre.

NHẬN THẤY

Nguyên đơn ông Trần Văn Sum trình bày:

Cha ông là cụ Trần Văn Tần, chết ngày 14/02/1998 không để lại di chúc. Mẹ ông là cụ Nguyễn Thị Ân hiện đang sống chung với bị đơn ông Trần Văn Bon. Cha mẹ có 4 người con là Trần Văn Bon, Trần Văn Sum, Trần Thị Bảy, Trần Thị Nẳm và 1 con riêng của cụ Tần là Trần Văn Tâm.

Cụ Tần chết để lại quyền sử dụng đất thửa 131, loại đất ở nông thôn và trồng cây lâu năm, diện tích 4.268,2m², tọa lạc ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long do ông Trần Văn Bon quản lý sử dụng. Ông Bon đã chuyển nhượng cho bà Nguyễn Thị Kim Loan 149,lm², chuyển nhượng cho ông Lê Văn Chét 1.176,8m², cho anh Trần Hoàng Sang 1.114m², cho bà Trần Thị Bảy 603,3m², ông Bon còn lại 1.224,5m². Ông Sum cho rằng việc chuyển nhượng đối với bà Loan, bà Bảy là họp pháp.

Ông Sum yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất giữa ông Bon với ông Chét phần đất 1.176,8m², hủy họp đồng tặng cho giữa ông Bon với ông Sang phần đất 968,6m² để nhập vào phần đất còn lại của ông Bon để chia thừa kế. Như vậy ông Sum yêu cầu chia thừa kế phần đất diện tích 3.369,6m². Ông Sum, bà Bảy, bà Nam, ông Tâm yêu cầu chia chung 1 thửa lớn rồi tự chia suất riêng. Ông Sum, bà Bảy, bà Nẳm, ông Tâm tự nguyện bồi thường tiền cát ông Bon đã san lấp là 20.000.000 đồng. Đối với số cây trên đất thì ông Bon, ông Chét, ông Sang tự di dời.

Bị đơn ông Tràn Văn Bon, cũng là người đại diện cho cụ Nguyễn Thị Ân trình bày:

Thừa nhận lời trình bày của ông Sum về quan hệ gia đình là đúng. Cha là cụ Trần Văn Tần chêt ngày 05/12/1997 âm lịch. Cụ Tần chết để lại 4.268,2m² đất tọa lạc ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Khi cụ Tần còn sống đã chuyến nhượng 1 phần diện tích cho ông Lê Văn Chét đế lấy tiền trị bệnh và cho bà Trần Thị Bảy phần đất sau nhà bà Bảy. Sau khi cụ Tần chết thì mẹ là cụ Nguyễn Thị Ân cho anh Trần Hoàng Sang 1.114,5m² và chuyển nhượng cho bà Loan 149,lm². Ồng Trần Văn Bon đã kê khai thừa kế và được cấp giấy chứng nhận quyền sử đụng dất ngày 26/08/2002. ông Bon không đồng ý với yêu cầu của ông Sum, bà Bảy, bà Nẳm, ông Tâm vì khi còn sống cụ Tần đã bán đất chia xong hết.

Trường họp yêu cầu của ông Sum, bà Bảy, bà Nẳm, ông Tâm về việc hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất với ông Lê Văn Chét được chấp nhận thì ông Bon yêu cầu bên ông Sum bồi thường 20.000.000 đồng tiền san lấp cát.

Trường họp yêu cầu của ông Sum, bà Bảy, bà Nẳm, ông Tâm về việc hủy hợp đồng tặng cho quyền sử dụng đất với anh Trần Hoàng Sang được chấp nhận thì ông Bon yêu cầu bên ông Sum bồi thường 10.000.000 đồng tiền san lấp cát, không yêu cầu bồi thường tiền cây trên đất.

Tại bản án dân sự sơ thẩm số 18/2010/DS-ST ngày 12/08/2010 của Tòa án nhân dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long đã xử:

- Bác yêu cầu của ông Trần Văn Sum, ông Trần Văn Tâm, bà Trần Thị Bảy, bà Trần Thị Nam về việc:

+ Yêu cầu hủy hợp đồng chuyển nhượng quyền sử đụng đát 1.176,8m² thửa 131 đối với ông Lê Văn Chét.

+ Yêu cầu hủy họp đồng tặng cho quyền sử dụng đât 968,5m² thửa 131 đối với anh Trần Hoàng Sang.

- Công nhận sự thỏa thuận của các đương sự:

+ Bà Nguyễn Thị Kim Loan được quyền sử dụng 149,1m² thửa 131.

+ Bà Trần Thị Bảy được quyền sử dụng đất 603,3m² thửa 131.

- Chấp nhận một phần yêu cầu của ông Sum, bà Tâm, bà Bảy, bà Năm, chia thừa kế quyền sử dụng đất cho các đưcmg sự như sau:

+ Chìa thừa kế cho ông Trần Văn Sum, ông Trần Vãn Tâm, bà Trần Thị Bảy, bà Trần Thị Nẳm 731,04m²đất thửa 131.

+ Chia thừa kế cho cụ Nguyễn Thị Ân 182,76m². Chia thừa kế cho ông Trần Văn Bon 182,76m². Tài sản riêng của cụ Ân là quyền sử dụng đất 127,95m². Tổng cộng diện tích quyền sử dụng đất của cụ ÂN và ông Bon là 493,47m.

- Ông Trần Văn Sum, ông Trần Văn Tâm, bà Trần Thị Bảy, bà Trần Thị Nam có nghĩa vụ bồi thường tiền cát san lấp cho ông Bon là 20.000.000 đồng.

Ngoài ra tòa án còn tuyên về án phí và quyền khảng cáo của các đưcmg sự.

Ngày 22/08/2010, ông Trần Văn Sum kháng cáo.

Ngày 23/08/2010, ông Trần Văn Bon kháng cáo.

Tại bản án dân sự phúc thẩm số 16/2011/DS-PT ngày 15/02/2011 của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long đã xử:

- Chấp nhận một phần khảng cáo của ông Trần Văn Bon.

- Giao ông Trần Văn Bon được tiếp tục sử dụng 1.096,55m thửa 131 đất tọa lạc ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Phần đất theo hiện trạng ông Bon đang sử dụng.

Buộc ông Bon có trách nhiệm trả giả trị đất cho cụ Nguyễn Thị Ân, ông Trần Văn Sum, ông Trần Văn Tâm, bà Trần Thị Bảy, bà Trần Thị Nẳm mỗi người 10.965.600 đồng.

Sau khi xét xử phúc thẩm, ngày 18/03/2011, bà Trần Thị Bảy có đon đề nghị xem xét bản án theo thủ tục giám đốc thẩm.

Tại Quyết định kháng nghị số: 07/2014/KN-DS ngày 11/02/2014, Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao kháng nghị bản án dân sự phúc thẩm số 16/2011/DS-PT ngày 15/02/2011 của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long theo thủ tục giám đốc thấm, đề nghị Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử hủy bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và bản án dân sự sơ thẩm số 18/2010/DS-ST ngày 12/08/2010 của Tòa án nhân dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long xét xử sơ thẩm lại theo quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng xét xử chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

XÉT THẤY

Phần đất thổ vườn tranh chấp diện tích 2.81 Om², đo đạc thực tế 4.268,2m² thuộc thửa số 131, tờ bản đồ số 6, ấp Thủy Thuận, xã An Phước, huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long. Cả nguyên đơn và bị đơn đều thừa nhận phần đất trên có nguồn gốc là tài sản chung của cụ Trần Văn Tần và cụ Nguyễn Thị Ân (cha mẹ của nguyên đơn và bị đơn). Đối với phần đất thửa 131 thì trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất do cụ Trần Văn Tần đứng tên thể hiện diện tích thửa 131 là 2.810m².

Khi ông Trần Văn Bon đi làm thủ tục hưởng thừa kế vẫn kê khai diện tích là 2.81  Om² và ông Bon được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất diện tích 2.81m² thửa 131. Tại biên bản thẩm định tại chỗ thể hiện diện tích thực tế của thửa 131 là 4.268,2m², có sự chênh lệch lớn. Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm chưa làm rõ vì sao lại có sự chênh lệch này, nguồn gốc phần đất dôi dư so với giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cũng như chưa xác định phần đất nào đã được cấp giấy, phần đất nào chưa được cấp giấy để xác định thẩm quyền giải quyết của Tòa án.

Quá trình giải quyết vụ án Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm cũng chưa lấy ý kiến của cụ Nguyễn Thị Ân về xác định tài sản chung, về những yêu cầu chia thừa kế khác nhau của nguyên đơn và bị đơn là không đúng, chưa bảo đảm quyền lợi cho cụ Ân.

Về phần đất chuyển nhượng cho ông Lê Văn Chét: ông Bon và bà Lê Thị Kim Dung (vợ ông Chét) cho rằng chuyển nhượng trước khi cụ Tần chết nhưng không có chứng cứ chứng minh. Giấy viết tay do bà Dung nộp xác định ngày chuyển nhượng đất cho ông Chét là 15/08/1998. Tòa án cấp sơ thẩm xác định cụ Tần chết ngày 25/01/1998 nhưng nhận định việc chuyển nhượng đất cho ông Chét thực hiện khi cụ Tần còn sống để lấy tiền trị bệnh cho cụ Tần là không phù họp thực tế. Tại phiên tòa phúc thẩm bị đơn ông Trần Văn Bon thừa nhận cụ Tần chết ngày 06/12/1997 âm lịch (04/01/1998 dương lịch). Như vậy việc cụ Ân, ông Bon, anh Sang chuyển nhượng đất cho ông Lê Văn Chét, chị Nguyễn Thị Kim Loan, bà Trần Thị Bảy và tặng cho đất cho anh Trần Hoàng Sang đều thực hiện sau khi cụ Tần chết. Tổng cộng các diện tích đất chuyển nhượng và tặng cho trên đã vượt quá phần thừa kế của cụ Nguyễn Thị Ân và ông Trần Văn Bon nên cần xác định nhũng phần vượt quá là vô hiệu. Tuy nhiên Tòa án cấp sơ thẩm và phúc thẩm đều công nhận toàn bộ việc chuyển nhượng tặng cho trên, xác định phần đất là di sản của cụ Tần chỉ còn 1.224,5m² là không đúng.    

Phía ông Bon, bà Dung anh Sang không yêu cầu bồi thường cây trồng trên đất nếu chia di sản thừa kế theo pháp luật. Như vậy, phần đất tranh chấp có thể chia theo hiện vật, bà Trần Thị Bảy là người ở địa phương, bà yêu cầu nhận phần đất được chia, không đồng ý nhận tiền bồi thường, Tòa án cấp phúc thẩm buộc ông Bon trả giá trị đất cho bà Bảy nhưng lại không áp dụng giá đất theo giá thị trường là chưa phù họp.

Ngoài ra Tòa án cấp phúc thẩm cũng chưa xác định tứ cận diện tích phần đất giao cho ông Bon quản lý, như vậy sẽ gây khó khăn cho công tác thi hành án sau này.

Bởi các lẽ trên, xét thấy có căn cứ chấp nhận kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Căn cứ vào khoản 2 Điều 291, Điều 296, khoản 3 Điều 297, Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự;

QUYẾT ĐỊNH

Hủy bản án dân sự phúc thẩm số 16/2011/DS-PT ngày 15/02/2011 của Tòa án nhân dân tỉnh Vĩnh Long và bản án dân sự sơ thẩm số 18/2010/DS-ST ngày 12/08/2010 của Tòa án nhân dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long về vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất và thừa kế quyền sử dụng đất”, giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện Mang Thít, tỉnh Vĩnh Long xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định pháp luật.