QUYẾT ĐỊNH GIÁM ĐỐC THẨM 481/2014/DS-GĐT NGÀY 27/11/2014 VỀ VỤ ÁN TRANH CHẤP QUYỀN SỬ DỤNG ĐẤT

TÒA DÂN SỰ TÒA ÁN NHÂN DÂN TỐI CAO

Họp phiên tòa ngày 27/11/2014 tại trụ sở Tòa án nhân dân tối cao để xét xử giám đốc thẩm vụ án dân sự “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa các bên đương sự là:

Nguyên đơn: Bà Nguyễn Thị Lan (tức Nhung), sinh năm 1958;

Trú tại: Tư Hai, Quý Sơn, Lục Ngạn, Bắc Giang.

Bị đơn: Ông Trịnh Văn Chắt, sinh năm 1952 và vợ là Bà Đặng Thị Bình, sinh năm 1956; đều trú tại: Xuân Hội, Lạc Vệ, Tiên Du, Bắc Ninh.

Người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

1. Cụ Trịnh Văn Chứ, sinh năm 1928 (ủy quyền cho ông Chắt);

2. Cụ Đặng Thị Thoa, sinh năm 1928 (ủy quyền cho ông Chắt);

3. Ông Nguyễn Quang Mạnh, sinh năm 1962;

4. Anh Nguyễn Xuân Hỗ, sinh năm 1961;

Đều trú tại: Xuân Hội, Lạc Vệ, Tiên Du, Bắc Ninh.

5. Anh Trịnh Quốc Thắng, sinh năm 1985 (ủy quyền cho bà Lan);

6. UBND huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh, đại diện là ông Nguyễn Quốc Hội - Trưởng phòng TNMT huyện Tiên Du.

NHẬN THẤY

Theo đơn khởi kiện và quá trình tổ tụng nguyên đơn Bà Nguyễn Thị Lan (tức Nhung) trình bày: Chồng bà là ông Trịnh Văn Thành với ông Trịnh Văn Chắt là hai anh em ruột. Trước năm 1992 bố mẹ chồng bà có xin cho vợ chồng bà 01 thửa đất, diện tích 288m² trên trục đường Bách Môn - An Động. Sau đó, UBND xã Lạc Vệ và Chính quyền thôn Xuân Hội có chủ trưcmg bán một số lô đất vùng thũng có đường điện đi qua để lấy tiền trả cho đường điện hạ thế của thôn nhưng với điều kiện ai có đất ở phía trước mới được mua đất phía sau nên vợ chồng bà có mua luôn phần đất phía sau với diện tích 245m². Ngày 05/12/1998, gia đình bà được cấp QSD đất tại thửa 186, diện tích 615m² mang tên ông Trịnh Văn Thành. Ngày 15/12/1998 chồng bà chết vì tai nạn giao thông. Do hoàn cảnh nên gia đình bà vẫn ở Bắc Giang, chưa có điều kiện sử dụng phần đất này. Tháng 5/2011 bà có nhu cầu cho thuê đất thì xảy ra tranh chấp với ông Chắt. Nay bà yêu cầu ông Chắt, bà Bình trả lại cho bà phần đất ao có diện tích 245m².

Bị đơn ông Trịnh Văn Chắt và vợ là Bà Đặng Thị Bình cho rằng:

Ông Thành có tiêu chuẩn mua một lô đất ao liền kề phía sau phần đất của ông Thành nhưng ông Thành không mua nên ông là anh ruột đứng ra đăng kí mua với giá 617.000đ, hiện vẫn là đất ao và ông vẫn đang sử dụng đóng thuế cho nhà nước. Năm 1998 ông cũng ở nhà nhưng không hề biết việc địa phương làm thủ tục cấp giấy chứng nhận QSD đất đã gộp cả phần đất ao ông mua vào phần đất của ông Thành mua trước dó và đứng tên ông Thành. Đến cuối năm 2005 ông mới biết và có đề nghị địa phương tách bìa đỏ trả lại cho ông phần đất ao nhưng chưa được giải quyết.

Trình bày của người có quyền lợi, nghĩa vụ liên quan:

- Cụ Trịnh Văn Chư và Đặng Thị Thoa (bố mẹ đẻ ông Chắt và ông Thành): Phần đất ao liền kế phần đất ông Thành được cấp là do ông Chắt mua.

- Ông Nguyễn Quang Mạnh: Ông có thửa đất ao liền kề với thửa đất của ông Chắt do cùng mua từ năm 1992 và có thả cá chung với nhau từ khi mua đất đến nay. Ông không có yêu cầu gì với số cá và Sen thả trong ao.

- Đại diện UBND huyện Tiên Du: Giữ nguyên ý kiến với nội dung xác minh do UBND xã Lạc Vệ cung cấp về thủ tục cấp giấy chứng nhận QSD đất cho hộ ông Thành, UBND huyện sẽ chỉnh lý lại khi cơ quan chức năng có văn bản đề nghị.

Tại Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2013/DSST ngày 23/8/2013 của Tòa án nhân dân huyện Tiên Du quyết định:

Xử chấp nhận một phần yêu cầu của bà Lan. Xác định phần diện tích 245m² đất nằm trong giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thửa 186, tờ bản đồ 04, diện tích 615m² tại thôn Xuân Hội, Lạc Vệ, Tiên Du, Bắc Ninh mang tên ông Trịnh Văn thành thuộc quyền sử dụng của bà Lan, ông Chắt, bà Bình. Bà Lan được quyền sử dụng phần đất 245m² nhưng phải trả cho ông Chắt, bà Bình số tiền 306.250.000đ.

Ngoài ra bản án sơ thẩm còn quyết định về án phí và quyền kháng cáo.

Ngày 23/8/2013 Bà Nguyễn Thị Lan có đơn kháng cáo.

* Tại Bản án dân sự phúc thẩm số 09/2013/DS-PT ngày 25/12/2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh quyết định:

Sửa bản án sơ thẩm. Bà Lan được quyền sử dụng phần đất 245m² mang tên hộ ông Trịnh Văn Thành nhimg phải trả cho ông Chắt, bà Bình giá trị quyển sử dụng 245m² đất tương ứng với số tiền 575.750.000đ.

Ngoài ra bản án còn quyết định về án phí.

Sau khi xét xử phúc thẩm, bà Lan có đơn đề nghị xem xét theo thủ tục giám đốc thẩm đối với bản án dân sự phúc thẩm nêu trên.

Tại Quyết định kháng nghị số 76/2014/KN-DS ngày 22 tháng 9 năm 2014 Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao đã kháng nghị Bản án dân sự phúc thẩm số 09/2013/DS-PT ngày 25/12/2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh về vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Lan (tức Nhung) với bị đơn là ông Trịnh Văn Chắt, bà Đặng Thị Bình; Đề nghị Tòa dân sự Tòa án nhân dân tối cao xét xử giám đốc thẩm hủy Bản án dân sự phúc thẩm nêu trên và Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2013/DSST ngày 23/8/2013 của Tòa án nhân dân huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh; giao hồ sơ vụ án cho Tòa án nhân dân huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh xét xử sơ thẩm lại theo đúng quy định của pháp luật.

Tại phiên tòa giám đốc thẩm ngày 27/11/2014, đại diện Viện kiểm sát nhân dân tối cao đề nghị Hội đồng Giám đốc thẩm chấp nhận Quyết định kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ vụ án, Quyết định kháng nghị của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao, ý kiến của Kiểm sát viên và sau khi thảo luận,

XÉT THẤY

Hai bên đang tranh chấp phần đất ao có diện tích 245m², là một phần thửa 186, tờ bản đồ 04 thuộc thôn Xuân Hội, Lạc Vệ, Tiên Du, Bắc Ninh có tổng diện tích 615m² đã được cấp giấy chứng nhận quyền đất đứng tên ông Trịnh Văn Thành từ năm 1998.

Về nguồn gốc đất tranh chấp được xác định: Trước năm 1992, hai cụ Chư và cụ Thoa (bố mẹ ông Thành và ông Chắt) có xin cho ông Thành, bà Lan một lô đất diện tích 28 8m² trên trục đường Bách Môn - An Động. Năm 1992, ƯB xã Lạc Vệ và chính quyền thôn Xuân Hội có chủ trương bán một số lô đất vùng thũng có đường điện đi qua để lấy tiền trả cho đường điện hạ thế của thôn nhưng với điều kiện ai có đất ở phía trước thì mới được mua phần đất ao liền kề phía sau vì không có lối đi vào. Ông Chắt thừa nhận tiêu chuẩn mua đất là của ông Thành nhưng ông Thành không có nhu cầu mua, ông là anh ruột đã đứng ra đăng ký mua với số tiền 617.000đ từ năm 1992 và sử dụng liên tục đến nay nên không đồng ý trả lại đất. Tòa án cấp sơ thẩm và Phúc thẩm chưa làm rõ thời điểm ông Chắt mua đất, giữa ông Thành và ông Chắt có thỏa thuận gì không? Nấu ông Thành đồng ý để ông Chắt mua thì thỏa thuận thế nào về lối đi vào phần đất trên.

Như vậy, ông Thành là người có tiêu chuẩn mua đất và được cấp QSD đất nhưng ông Chắt lại là người nộp tiền mua đất và sử dụng đất từ đó đến nay. Mặc dù không có đủ căn cứ xác định số tiền ông Chắt nộp là của ông Thành nhưng nếu xác định phần đất tranh chấp là thuộc quyền quản lý, sử dụng của ông Chắt thì ông Chắt cũng chỉ được quyền yêu cầu về lối đi qua bất động sản liền kề vì hiện phần đất ao không có lối đi vào. Hơn nữa, Tòa án hai cấp cũng chưa làm rõ về nhu cầu sử dụng đất của bà Lan đối với phần đất tranh chấp. Tòa án cấp phúc thấm xác định phần đất tranh chấp thuộc quyền quản lý, sử dụng của ông Chắt nhưng lại không giao cho ông Chắt mà lại giao cho bà Lan và buộc bà Lan trả giá trị phần đất cho ông Chắt trong khi chưa xác minh làm rõ bà Lan thực sự có nhu cầu cấp bách sử dụng đất hay không trong khi ông Chắt đang là người sử dụng đất là chưa thỏa đáng.

Vì các lẽ trên, căn cứ vào khoản 2 Điều 291, khoản 3 Điều 297, Điều 299 Bộ luật tố tụng dân sự,

QUYẾT ĐỊNH

-  Chấp nhận quyết định kháng nghị số 76/2014/KN-DS ngày 22 tháng 9 năm 2014 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.

-  Hủy Bản án dân sự phúc thẩm số 09/2013/DS-PT ngày 25/12/2013 của Tòa án nhân dân tỉnh Bắc Ninh và Bản án dân sự sơ thẩm số 11/2013/DSST ngày 23/8/2013 của Tòa án nhân dân huyện Tiên Du, tỉnh Bắc Ninh về vụ án “Tranh chấp quyền sử dụng đất” giữa nguyên đơn là bà Nguyễn Thị Lan (tức Nhung) với bị đơn là ông Trịnh Văn Chắt, bà Đặng Thị Bình.